Wstyd jest jak woda. Trzeba wiedzieć, kiedy wyjść.
Wstyd, Joanna Ambroz
Wstyd, Joanna Ambroz
Książka obrazowa rzucająca światło na uczucie wstydu. Emocja powszechnie kojarzona z rumieńcem i chwilą skrępowania okazuje się problemem wpływającym na codzienne funkcjonowanie. Tekst jest oparty na badaniach i artykułach specjalistów, przeniesiony na język ludzki. Książka jest ilustrowana melancholijnymi i syntetycznymi obrazami, inspirowanymi dziełami Edwarda Hoppera, pozwalając odbiorcy na chwilę zadumy i utożsamienie się z bohaterem.
Książka i cykl malarstwa jest moją pracą magisterską, obronioną na ocenę celującą z wyróżnieniem na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach (2018). Była wystawiana w Gdańsku (Sztuka Wyboru 2019), Katowicach (Rondo Sztuki 2018) i Częstochowie (OPK Gaude Mater 2019) oraz opisywana w Magazynie Społeczno-Kulturalnym Śląsk.
Wstyd to emocja samoświadomościowa. Jest bolesną reakcją na przekroczenie wyuczonych norm moralnych, kulturowych i etycznych. Wpływa na postrzeganie swojej osoby – własnego JA. Obieramy samego siebie jako przedmiot oceny. Jesteśmy w jednej osobie oskarżającym oraz sędzią, opierając swoje opinie na chwilowym impulsie.
Narracja wizualna publikacji została umieszczona w murach pustego basenu, gry białego światła. Właśnie w tym miejscu jesteśmy niemal nadzy, a jednak najbardziej przykryci – mamy na sobie kostium, zakrywamy włosy, podświadomy nośnik erotyzmu pod czepkiem, a twarz przestaje być czytelna przez nałożenie na oczy brzydkich okularów, chroniących przed wodą. W ilustracjach właśnie woda jest synonimem wstydu.
Wstyd to publikacja, w której tekst i obraz są traktowane na równym poziomie. Wzajemnie się przenikają i dopełniają. Poprzez scalenie tekstu z obrazem treść otrzymuje możliwość tworzenia osobistych znaczeń. Książka to medium, w której opowiadamy historię od początku do końca, a mimo to pozostawiamy wiele miejsca dla odbiorcy, na własną interpretację.
Treść książki została stworzona na jej potrzeby. Aby tego dokonać, na samym początku pracy przeprowadziłam obszerne poszukiwania na temat wstydu. Mimo, że uczucie jest nam doskonale znane w praktyce, jego opisy są mgliste i nie ogólnodostępne. Trudno jest dowiedzieć się czym dokładnie jest wstyd oraz jakimi mechanizmami jest rządzony. Aby znaleźć szczegółowe i rzetelne badania w tym temacie, trzeba zagłębić się w artykuły oraz fachowe książki. Rozważania specjalistów na jego temat są spisane fachowym językiem, przez co są nieprzyjemne w czytaniu i trudne do przyswojenia. Moim celem było stworzenie wciągającej treści, która w sposób ludzki pozwala zapoznać się z problemem.
Autorem fotografii książki jest Mateusz Mioduszewski